vrijdag 21 november 2014

De eerste vorst en meteen kom ik ijshaar tegen


Vanmorgen was het dan eindelijk zover dat de temperatuur voor het eerst dit seizoen onder nul dook hier in het Noorden. Heerlijk, hoe lager de temperatuur hoe beter ik het vind. Ik had een bepaald vermoeden toen ik vanmorgen al vroeg buiten was. Vorst en een hoge luchtvochtigheid het zou wel eens zo kunnen dat er ijshaar is. Vorig jaar had ik dit bijzondere natuurverschijnsel ook een aantal keren mogen aanschouwen. Ik stap op mijn fiets en rij richting het bos. De oostelijke hemel kleurt prachtig rood. De kou is heerlijk aangenaam en de witte rijp over de velden doet mij goed.


a (118)
In het bos is het iets minder koud dan op de vlakte, even denk ik dat het er nog net te warm is voor de vorming van ijshaar maar dan op eens valt mijn oog op een prachtige witte dot, het lijken wel watten, maar uit ervaring weet ik inmiddels dat iets wat zo stralend wit is  rond deze tijd s morgens vroeg in het bos een magisch iets is. En inderdaad een prachtige pluk ijshaar ligt aan mijn voeten.
a (123)
IJshaar kan ontstaan als de luchttemperatuur even onder het vriespunt ligt, tussen de 0 en – 4 . In het doodhout komen schimmels voor en bij de stofwisseling van deze schimmels komt onder andere water vrij dat door zeer kleine openingen in het hout naar buiten wordt geperst. Het naar buiten geperste water bevriest tot een haarachtige structuur. Een hoge luchtvochtigheid is noodzakelijk voor de succesvolle vorming van ijshaar zodat het naar buiten geperste water niet kan verdampen en voor bevriezing beschikbaar blijft. Zolang de schimmels water blijven produceren en de klimatologische omstandigheden gunstig blijven, kan ijshaar aan blijven groeien. Als de luchttemperatuur te laag wordt, daalt de stofwisseling van de schimmels tot zo'n laag niveau dat er onvoldoende water geproduceerd wordt. Tot nu toe ben ik het alleen nog maar tegen gekomen op de takken van beuk of amerikaanse eik. Een andere naam voor ijshaar is de baard van koning winter.


a (121)
a (125)
Ik wist nog een plek waar eventueel de omstandigheden voor de vorming van ijshaar goed zouden kunnen zijn en ga er heen. En inderdaad ook op deze plek vond ik een paar prachtige baarden van koning winter
.a (130)
a (132)
a (134)
a (140)
Een stuk schors wordt gewoon omhoog gedrukt
a (142)
a (144)
Na het zien van deze wonderen der natuur kon mijn dag al niet meer stuk.

dinsdag 4 november 2014

Herfst in optima forma


Prachtige dagen hebben we gehad. De natuur maakt zich echt klaar voor haar laatste symphonie. Een waar kleuren spel trekt aan ons voor bij. Paddestoelen schieten echt uit de grond, het is genieten. Hier een hele serie foto’s van de voorbije dagen, Herfst in Drenthe.


Het lijkt wel buitenland
c (6)
Rodekool zwam
c (32)
Meriansborstels kwam ik deze weken in grote hoeveelheden tegen
c (40)
Gewei zwammetjes
c (74)
c (78)
Slakrups
c (82)
Deze meriansborstel wordt aangevallen door een rode bosmier
c (91)
Schimmeldraden omarmen een hondenkeutel
c (99)
Stuifzwammen kom je in vele vormen tegen
d (29)

d (31)
Witte Koraalzwam
d (34)
d (36)
Spelzwoerd zwam
d (41)
Chantarell
d (46)
Rups van de rietvink
d (51)
d (56)
d (59)
d (61)
d (62)
Mooie plekjes in overvloed
d (99)
Stiploos
d (162)
Storm schade
d (166)
d (169)
In een paar dagen waren de amerikaanse eiken geel
d (179)
Gele heide knotszwam
d (204)
d (232)
Zweedse kleuren, geel en blauw
d (236)
Zwarte knotszwam
d (244)
1,2,3
d (275)
Inktzwam
d (282)
Maar dit blijft toch de klassieker, Rood met witte stippen, de vliegenzwam
d (291)
d (293)
De parasol zwam
d (297)
d (301)
Gele heideknots
d (312)
d (315)
Koraal zwam
d (314)
Maar al dat moois is ook maar tijdelijk, langzaam aan worden de prachtige paddestoelen verteerd door schimmeldraden
e (3)
Porselein zwammen op hun retour
e (23)
De verse exemplaren zijn toch mooier
e (35)
e (40)
e (52)
Sponszwam
e (63)
En soms, als je heel stil bent  kun je het geluk hebben dat je hem tegen komt. Paulus de Boskabouter
e (50)