De patrijs

De patrijs, 1 van de vele vogelsoorten die het de laatste jaren steeds moeilijker krijgt. In de tijd dat de landbouw nog kleinschalig was, het landschap gevuld was met rijke korenvelden en kleine landschapselementen, en de gifspuit nog niet zo veelvuldig gebruikt werd , dat was de tijd dat je volop kon genieten van fazanten, patrijzen en vele andere akker en weide vogels. Helaas is het tegenwoordig een zeldzaamheid als je hier in de velden in Drenthe nog een patrijs tegenkomt. In de graan velden van tegenwoordig krijgen akkeronkruiden geen kans meer, slootkanten worden kort gehouden en insecten worden doodgespoten. In al die jaren dat ik nu door de natuur zwalk zag ik per jaar hooguit 1 of 2 patrijzen. De laatste jaren zat er hier in de buurt nog wel steeds een spannetje en ook elk jaar zag ik een toom met jongen. Vorig jaar waren het er 7 die ik groot heb zien worden, helaas heb ik ze later nooit weer gezien. Dit voorjaar kwam ik tijdens het nazorg werk van de kievitsnesten steeds 1  patrijs tegen.  De kievitseieren heb ik zien uitkomen de kuikens kregen helaas twee dagen na uitkomst een dik pak sneeuw over zich heen, of ze het gered hebben.... ik heb geen idee. De landerijen werden bewerkt en langzaam aan begonnen de kale akkers weer groen te worden. De patrijs hield mij bezig. Ik verbeelde mij dat ik er zonu en dan twee zag en ik dook weer vele avonden de slootkant in om te kijken of ik gelijk had.

Geregeld zag ik er 1 maar waar was nr 2. Had ik het mij dan toch verbeeld

 
Avonden lang hield ik hem in de gaten, het viel mij wel op dat deze patrijs constant in een bepaald deel van het perceel zat. Zijn loopje was de hele tijd naar een bepaald stuk.  Hoorde ik hem nou communiceren met een soort genoot.... het mysterie werd voor mij steeds groter.

Als ik op een avond langs het veld fiets krijg ik de bevestiging twee patrijzen lopen samen in het kiemende graanveld.

 

Ik blijf weer observeren en zie 1 van de twee terug lopen richting het struikgewas. Ik volg ze opnieuw een aantal avonden en steeds gebeurd het zelfde ritueel. Ik zoek extra informatie op internet en les dat het vrouwtje het nest ongeveer vijf keer per dag verlaat. Als ze zit te broeden en haar nest word verstoord  dan verlaat ze het nest.  

 

Ik volg haar bewegingen en geniet van het schouwspel wat avond in , avond uit voor mijn neus afspeelt. Ik traceer haar loop route en als ik zeker weet dat ze beiden het veld in zijn neem ik de gok en kijk of ik het nest kan vinden.

 

In het dichte stuik gewas vind ik binnen vijf minuten het nest. Het nest is gevuld met 19 kleine eieren , die niet groter zijn dan hooguit drie centimeter. Dit was voor mij de aller eerste keer dat ik een patrijzen nest in het wild vond.  Ik maak een paar foto's en vertrek direct weer. Ik kruip weer in de sloot en observeer de beide patrijzen. Na een klein halfuur loopt het hennetje weer terug naar haar nest.

 

Onder dit ondoordringbare struikgewas lag het nest van de patrijs.

 

19 eieren , dit betekende dat dit haar eerste legsel van het jaar was, zou het een tweede legsel zijn dan komen er niet meer dan hooguit 10 eieren.

Ik hou het nest de volgende dagen op een afstandje in de gaten. De locatie is eigenlijk een rotplek, stijf langs een druk belopen pad waar veel loslopende honden langs komen.  Als ik  s morgens naar mijn werk fiets kan ik vanaf de fiets, als ik heel goed kijk, zien of ze nog op het nest zit. Elke morgen zit ze trouw op haar nest terwijl het mannetje rustig in de velden loopt. Om verstoring te voorkomen kom ik er de eerste dagen niet meer bij in de buurt. Ik heb een rekensom gemaakt en denk de uitkomst datum ongeveer te weten.  Twee dagen na mijn berekende datum zie ik dat het nest verlaten is. Ik kijk onder de struiken en vind een nest met lege doppen. De kuikens zijn uitgekomen. Van de 19 eieren zijn er 18 uitgekomen.

 

Inmiddels zijn we al een aantal weken verder. In de verte op het land heb ik deze toom nog een aantal keren zien zitten, hoeveel er nu nog zijn kan ik niet zeggen, de gewassen zijn inmiddels te hoog om ze nog goed te kunnen observeren. Hopelijk krijgen een aantal van deze kuikens de kans om uit te groeien tot volwassen vogels en kunnen ze de toekomst van deze prachtige soort iets rooskleuriger maken.