De patrijs

De patrijs, 1 van de vele vogelsoorten die het de laatste jaren steeds moeilijker krijgt. In de tijd dat de landbouw nog kleinschalig was, het landschap gevuld was met rijke korenvelden en kleine landschapselementen, en de gifspuit nog niet zo veelvuldig gebruikt werd , dat was de tijd dat je volop kon genieten van fazanten, patrijzen en vele andere akker en weide vogels. Helaas is het tegenwoordig een zeldzaamheid als je hier in de velden in Drenthe nog een patrijs tegenkomt. In de graan velden van tegenwoordig krijgen akkeronkruiden geen kans meer, slootkanten worden kort gehouden en insecten worden doodgespoten. In al die jaren dat ik nu door de natuur zwalk zag ik per jaar hooguit 1 of 2 patrijzen. De laatste jaren zat er hier in de buurt nog wel steeds een spannetje en ook elk jaar zag ik een toom met jongen. Vorig jaar waren het er 7 die ik groot heb zien worden, helaas heb ik ze later nooit weer gezien. Dit voorjaar kwam ik tijdens het nazorg werk van de kievitsnesten steeds 1  patrijs tegen.  De kievitseieren heb ik zien uitkomen de kuikens kregen helaas twee dagen na uitkomst een dik pak sneeuw over zich heen, of ze het gered hebben.... ik heb geen idee. De landerijen werden bewerkt en langzaam aan begonnen de kale akkers weer groen te worden. De patrijs hield mij bezig. Ik verbeelde mij dat ik er zonu en dan twee zag en ik dook weer vele avonden de slootkant in om te kijken of ik gelijk had.

Geregeld zag ik er 1 maar waar was nr 2. Had ik het mij dan toch verbeeld

 
Avonden lang hield ik hem in de gaten, het viel mij wel op dat deze patrijs constant in een bepaald deel van het perceel zat. Zijn loopje was de hele tijd naar een bepaald stuk.  Hoorde ik hem nou communiceren met een soort genoot.... het mysterie werd voor mij steeds groter.

Als ik op een avond langs het veld fiets krijg ik de bevestiging twee patrijzen lopen samen in het kiemende graanveld.

 

Ik blijf weer observeren en zie 1 van de twee terug lopen richting het struikgewas. Ik volg ze opnieuw een aantal avonden en steeds gebeurd het zelfde ritueel. Ik zoek extra informatie op internet en les dat het vrouwtje het nest ongeveer vijf keer per dag verlaat. Als ze zit te broeden en haar nest word verstoord  dan verlaat ze het nest.  

 

Ik volg haar bewegingen en geniet van het schouwspel wat avond in , avond uit voor mijn neus afspeelt. Ik traceer haar loop route en als ik zeker weet dat ze beiden het veld in zijn neem ik de gok en kijk of ik het nest kan vinden.

 

In het dichte stuik gewas vind ik binnen vijf minuten het nest. Het nest is gevuld met 19 kleine eieren , die niet groter zijn dan hooguit drie centimeter. Dit was voor mij de aller eerste keer dat ik een patrijzen nest in het wild vond.  Ik maak een paar foto's en vertrek direct weer. Ik kruip weer in de sloot en observeer de beide patrijzen. Na een klein halfuur loopt het hennetje weer terug naar haar nest.

 

Onder dit ondoordringbare struikgewas lag het nest van de patrijs.

 

19 eieren , dit betekende dat dit haar eerste legsel van het jaar was, zou het een tweede legsel zijn dan komen er niet meer dan hooguit 10 eieren.

Ik hou het nest de volgende dagen op een afstandje in de gaten. De locatie is eigenlijk een rotplek, stijf langs een druk belopen pad waar veel loslopende honden langs komen.  Als ik  s morgens naar mijn werk fiets kan ik vanaf de fiets, als ik heel goed kijk, zien of ze nog op het nest zit. Elke morgen zit ze trouw op haar nest terwijl het mannetje rustig in de velden loopt. Om verstoring te voorkomen kom ik er de eerste dagen niet meer bij in de buurt. Ik heb een rekensom gemaakt en denk de uitkomst datum ongeveer te weten.  Twee dagen na mijn berekende datum zie ik dat het nest verlaten is. Ik kijk onder de struiken en vind een nest met lege doppen. De kuikens zijn uitgekomen. Van de 19 eieren zijn er 18 uitgekomen.

 

Inmiddels zijn we al een aantal weken verder. In de verte op het land heb ik deze toom nog een aantal keren zien zitten, hoeveel er nu nog zijn kan ik niet zeggen, de gewassen zijn inmiddels te hoog om ze nog goed te kunnen observeren. Hopelijk krijgen een aantal van deze kuikens de kans om uit te groeien tot volwassen vogels en kunnen ze de toekomst van deze prachtige soort iets rooskleuriger maken.

 

 

Een maand van uitersten

April doet wat ie wil, nou dat bleek dit jaar zeker. Nat, warm en als toetje hier in het Noorden nog weer een laag sneeuw.  De natuur is door al dit gekwakkel een beetje de weg kwijt. Het is hollen of stil staan. Maar over het algemeen loopt het nu een aantal weken achter op vorige jaren.

Strak blauwe luchten weerspiegelen boven het Grolloerveen

De grote hoeveelheden water in het bos verdwenen maar langzaam. Hele stukken bos staan nog steeds onder water.

Wildernis natuur

Mistige ochtenden geven prachtige spookbeelden

De eenzame boom in de ochtendmist

De klaverzuring kleurt plaatselijk de bosbodem helemaal wit.

Wit zover je kijkt. Komt er regen dan zijn de bloemen en blaadjes dicht gevouwen, wordt er geen regen verwacht dan staat de klaver zuring prachtig vol in bloei.

En toen opeens was het winter. In een nacht was er hier zomaar een laag van 8 cm sneeuw gevallen. Het gaf prachtige plaatjes van sneeuw op jong groen of bloesem.

Zo wit is het de hele afgelopen winter bijna niet geweest.

De appelbloesem onder de sneeuw

 

Maar de temperatuur stijgt overdag snel en de sneeuw smelt snel weg. Op de fietsbrug gaf dit een waar muziek stuk. De smeltende sneeuw viel tussen de planken door op het water. Dit zorgde voor prachtige bellen.

Bellen over het ven.

Kleine tijdcapsules die beginnen aan een reis. Sommigen knappen snel kapot, anderen drijven tijden mee op de stroming van het water.

Aan het eind van de maand slaat het weer weer helemaal om, de temperatuur schiet richting de 25 graden. De natuur werd in 1 keer groen.

Van ei tot kuiken, als ze geluk hebben.

Het gaat slecht met de weidevogels, grutto's en wulpen zie ik hier helemaal niet meer en de kievit stand holt ook hard achteruit.  Ik he hier in de buurt op de weilanden een paar nesten kunnen vinden en gemarkeerd voor het landwerk.  Verder kwam ik een drietal nesten tegen op een natuur terrein.

Twee nesten op aardappelland, gemarkeerd zodat ze zichtbaar zijn voor de boer tijdens het landwerk.

De punten naar elkaar toe, de kievit kan beginnen met broeden. Ik noteerde de datum en kwam uit op de uitkom tijd. Op die datum zou ik weer een kijkje nemen.

 

Deze drie nesten vond ik in een natuurterrein. een week later waren ze allemaal opgegeten door rovers.

 

 

Volgens mijn telling moest het nest op het bouwland zaterdag uitkomen. Zaterdag morgen er dus al vroeg heen. 4 kleine pullen zaten n het nest. Je dag kan niet mooier beginnen.

 

 

Vanmorgen was Drenthe wit door een pak sneeuw van meer dan 5 cm, ik ben benieuwd hoe het met de kleintjes is nu.

Voorjaaar........... waar ben je......

Maart roerde zijn staart en April doet vooralsnog wat ie wil, oude spreuken een klein beetje vervormd aan de tegenwoordige tijd. Maart roerde inderdaad zijn staart en April is er nog steeds niet uit wat ie nu wil, herfst of voorjaar. Het voorjaar wil nog steeds niet echt komen, een paar mooie dagen worden direct weer gevolgd door een hand vol slaechte en natte dagen. Eigenlijk is het een hele lange herfst die begon in oktober. Water, water ,water, het is overal heel nat geworden de afgelopen periode. In maart waren er nog een paar nachtvorstjes en aan het eind van de maand een paar dagen mooi weer. De natuur leek vroeg te worden maar er kwam toch een rem op. De meidoorn werd al heel vroeg groen maar de groei zette niet door. Eigenlijk is dat met alles in de natuur zo gegaan, de laatste weken komt er nu toch verandering, een beetje warmte afgewisseld door weer wat vocht zorgt er nu toch voor dat het voorjaar de natuur doet ontwaken.

Veel water in de bossen, hele delen stonden langere tijden onder water deze winter. Een dun vlies ijs en een ochtend zonnetje zorgen wel voor een mooi sfeer plaatje.

Een das zakt met zijn poten diep weg in de natte bodem.

We hadden de hout oogst tijdelijk stil gelegd wegens de natte omstandigheden in de bosvakken. Toen het water wat begon te zakken konden de machines toch weer aan de slag.

Maar op sommige plekken zal het water nog heel lang heel hoog staan.

De eerste warme dagen zorgden er voor dat het klein hoefblad begon te bloeien. Vaak 1 van de eerste bloeiers in het prille voorjaar. Voor insecten een ideale drachtplant .

Het vele water zorgde wel voor mooie reflecties in het bos.

En opeens was daar de kikkerdril. De vennen liggen er vol mee.

Alsof duizenden ogen je aankijken.

 

 Een muizenkerkhof lijkt het wel, dit is wat er overblijft als een braakbal van een uil verteerd. Het harige materiaal is weg en wat overblijft zijn de botjes van vele muizen

Vaak zie je ze niet, ze zitten meestal hoog in de boom. De bloem van de Japanse lariks een prachtig klein roosje dat van licht groen veranderd in zacht roze.

 

De velden roepen mij. Het is stiller dan anders, het gaat niet goed met de weidevogels. De traditie van het eieren zoeken in Friesland wordt om zeep geholpen door de regelzucht van uit Den Haag. De veld mensen die uren door de velden sjouwen, de taal van de weidevogels machtig zijn worden afgeschilderd als een stelletje roofzuchtige barbaren. De waarheid is toch vele malen anders. Als deze zoekers/nazorgers er niet waren dan kwam er van deze legsels helemaal niks meer terecht. De eerste legsels op  akkerland hebben geen schijn van kans zolang het landwerk nog moet beginnen. Ik trek hier dan ook de velden in en markeer de nesten voor de boer zodat hij weet waar ze liggen en hij er straks ruim omheen kan werken. Als ik terug denk aan mijn jeugd jaren dat de velden nog vol zaten met kieviten, grutto's en wulpen dan is er veel veranderd in krap 40 jaar. Gelukkig kwam ik nog een aantal nesten tegen maar de tijden van vroeger komen waarschijnlijk nooit weer terug.

 

 

Met het vinden van de eerste kievits eieren is voor mij het voorjaar echt begonnen, laat de mooie dagen en avonden in het veld maar komen , ik kijk er naar uit. Zwalken door het veld, genieten in de rand van een sloot kijkend naar het prachtige schouwspel aan de lucht van baltsende kieviten......opvliegende fazanten, een ree die voorbij rent. In gedachten terug naar de tijd dat ik als kleine jongen door de velden dwaalde. Je bent een veldman of je bent het niet maar dit zijn de dingen waar ik intens van geniet.

 

Koning winter blijft plagen

Koning winter blijft plagen, lichte vorst in de nacht, temperatuur net boven nul overdag en wel prachtig weer. We moeten het er maar mee doen, echt winter zal het wel niet meer worden. Haast niet voor te stellen dat ze dertig jaar geleden de elfstendtocht reden.  De lichte vorst  zorgt er wel weer voor dat er een beetje een winters sfeertje hangt buiten. Ideaal voor leuke plaatjes.

De wereld onder het ijs. Het waterpeil in deze sloot was hard gezakt er ontstond een hele ruimte tussen de bevroren waterlijn en het gezakte water.

Het is nat in het beekdal van de Elperstroom.

Mooie hollandse luchten.

Winterse morgen in de Elperstroom, een prachtige sfeer.

En het  was er weer in grote hoeveelheden deze week, het ijshaar.

Water in overvloed, de bossen staan plaatselijk helemaal onder water.

Opkomende zon, zonneharpen in de mist tussen de fijnsparren , sfeer.