Drenthe heeft een aantal fantastische beekdalen, de meest bekende is wel de Drentse Aa. Langs het dorp Westerbork stroomt de Westerborker stroom. Gevoed door water, dat onder ander uit de Elperstroom komt ,slingert hij zich een weg door het landschap. De natuurlijke meanders zijn tijdens de ruilverkavelingen , in de vorige eeuw, recht getrokken. De gekanaliseerde stroom slingert nog wel maar niet meer zoals vroeger. Vandaag, aan de voor avond van een strenge vorst periode, was het stil rond de stroom, het was net of maakt de natuur zich klaar voor een winterslaap.
Staasbosbeheer is de eigenaar van dit gebied.
Op de flanken van de beek staan oude eikenwallen. Dode bomen blijven liggen, ze vormen een fantastisch gezicht zo in het landschap.
Ook staan er veel oude elzen singels. Her en der verspreid door het veld kom je nog restanten tegen van wat eens een oude els is geweest.
Staatsbosheer heeft een deel van een oude meander weer hersteld. Het stuk is uitgerasterd en wordt niet begraasd. De oevers begroeien nu helemaal met zwarte els en berk.
De stroom is in constante beweging. Het water wordt via de Beilerstroom afgevoerd naar de grote afvoer kanalen in Drenthe. Ondanks het constant in beweging zijn van het water spiegelen de bomen er fantastisch in.
Het lijkt een chemisch goedje maar het is kwel druk.
Kwel kan zich afspelen over afstanden van enkele meters tot vele kilometers. Kwelwater vormt bronnen. In een modern ontwaterd gebied wordt kwelwater meestal weggevangen in sloten, voordat het in het maaiveld aan de oppervlakte treedt. Dit is één van de oorzaken van verdroging van de natuur.
Kwel heeft vaak een bijzondere waterkwaliteit. Vooral diepe kwelstromen die eeuwenlang door de bodem hebben gestroomd, zijn voedselarm en vaak kalkrijk. Dit leidt tot bijzondere flora. Een plant als waterviolier geldt als kwelindicator.
Het voedselarme karakter van oude kwel wordt verder versterkt doordat het vaak ijzerhoudend is. IJzer bindt de meststof fosfaat waarmee weilanden bemest worden en maakt het kwelwater minder geschikt voor planten die voor hun groei sterk op de aanwezigheid van fosfaat leunen. Zodra het zuurstofarme ijzerhoudende kwelwater aan de oppervlakte komt en zuurstof uit de lucht opneemt, zal het opgeloste ijzer oxideren tot onoplosbare ijzeroxiden welke uitvlokken en neerslaan. Hierdoor zal het water rond het kwelpunt sterk roestkleurig worden.
Ik verlaat de stroom en kom in een stukje bos. Voor een leek een gewoon eikenbos met leuke vormen. Maar het is een stukje cultuurhistorie waar ik tussen doorloop. Het is een zogenaamd hakhout perceel.
Het lijkt of komen er meerder stammen tegelijk uit de grond.
Op de Veluwe zijn eeuwenoude hakhoutcultures geweest, waarbij om de 8 tot 10 jaar gekapt werd en waarvan nu nog van vooral eiken de hakhoutstoven te zien zijn. De frequentie waarmee gekapt wordt, is afhankelijk van de boomsoort: els en wilg om de 6 à 10 jaar, eik om de 10 à 15 jaar en es om de 5 à 7 jaar.
Het meest werd op de zandgrond de eik als hakhout gebruikt, maar ook de wilg, els, linde, iep en beuk lenen zich voor het gebruik als hakhout.
De eerder genoemde spaartelg kan weer uitgroeien tot een volwaardige boom.
Ik verlaat het hakhout perceel en kom terug op de akkers naar de stroom. Haaks op stroom staan de houtsingels die als perceelsscheiding dienst deden.
Het zachte weer van de laatste weken heeft de struikenlaag in de wallen het hoofd op hol gebracht. De katjes van de hazelaar zitten al vol aan de struiken.
Ik kom bij een stuw, hier wordt het waterpeil geregeld. Een constante stroom van water komt over de in hoogte verstelbare kering.
Komende week zal deze stroom dichtgevroren zijn, en aan de stuw zullen dan ijsspegels hangen wie weet kom ik dan nog terug voor een nieuwe serie foto's.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten